Sukces hodowcy
Wyniki badań Bydło

Siara: Nowe wyniki dotyczące eliksiru życia dla cieląt

Kalb

Cielę przychodzi na świat bez wykształconego układu immunologicznego i dla wzmocnienia odporności musi pobrać przeciwciała z siary matki. Przeciwciała są w pierwszych tygodniach życia istotnym elementem obrony przed chorobami, zapewniającym cielętom przeżycie. Dopiero po dwóch-trzech tygodniach cielę rozpoczyna samodzielnie konfrontować się z bakteriami chorobotwórczymi i tworzy aktywny system odpornościowy (rys.1). Im mocniejsza jest pasywna odporność w pierwszych dniach i tygodniach, tym silniejszy tworzący się aktywny układ immunologiczny. Zaopatrzenie cieląt w siarę ma zatem długotrwały wpływ na status zdrowotny i witalność cieląt. 

Dużo – szybko – dobrej jakości

„Dużo, tak szybko jak to tylko możliwe i dobrej jakości“, brzmi dewiza dla podawania siary. Z każdą godziną, która mija od wycielenia do pierwszego udoju, spada ilość przeciwciał w siarze. Warto pamiętać, że jelito nowo narodzonych cieląt dojrzewa stopniowo. Względnie duże cząsteczki przeciwciał mogą przedostać się przez ścianę jelita do krwi tylko na początku. Z uwagi na to, siara powinna być podana w ciągu pierwszych czterech godzin życia. Zawartość przeciwciał w siarze decyduje o jej jakości. Potrzeba około 200 g przeciwciał, by stworzyć u cielaka stabilną, pasywną odporność. Przy dobrej jakości siary z przeciwciałami w ilości 80 g w 1 litrze, jedno cielę powinno pobrać jej minimum 2,5 l.

Refraktometr jako proste narzędzie do badania jakości siary

Refraktometr pozwala ustalić w prosty sposób ilość immunoglobulin G (IgG), które stanowią 90% przeciwciał w siarze. Celem jest podanie z siarą ok. 180 g IgG, aby zapewnić cielęciu odpowiedni poziom wszystkich przeciwciał (200 g). Im niższa zawartość immunoglobulin, tym większa ilość siary musi zostać podana (rys.2). Dobrej jakości siara powinna zawierać minimum 22% Brix (rys.3). Odpowiada to zawartości IgG wynoszącej ok. 70 g w 1 litrze siary (rys.4).

Określanie wartości w skali Brixa przy użyciu refraktometru

W centrum Gut Hülsenberg ustalono w ramach przeprowadzonych badań, że możliwe jest określanie wartości Brix w surowicy krwi przy użyciu refraktometru w celu kontroli zaopatrzenia w siarę. U 44 cieląt zmierzono drugiego, piątego i dziesiątego dnia życia poziom białka ogółem (TP) w surowicy krwi. Jest to wyznacznik dla ilości przeciwciał, krążących we krwi. Im wyższa wartość, tym lepsze zaopatrzenie w przeciwciała poprzez siarę. Jednocześnie dokonano pomiaru wartości Brix w surowicy przy użyciu refraktometru. Zauważono, że te wyniki są zgodne (rys.5). Refraktometr może być zatem użyty do oszacowania, czy podaż siary jest odpowiednia.
Przyjmuje się, że ilość białka ogółem w surowicy na poziomie powyżej 5,2 g/dl jest wystarczająca dla rozwoju stabilnego układu immunologicznego. Odpowiada to wartości Brix pomiędzy 8 a 9. Wyniki w centrum Gut Hülsenberg pokazały, że u większości cieląt wartość wynosiła powyżej normy, co oznaczało, że otrzymywały one dostateczną ilość siary wysokiej jakości. 
W przypadku zwierząt, u których wartości wynoszą poniżej normy, należy dokładnie się zastanowić, jak można zoptymalizować zaopatrzenie w siarę i poprawić sytuację w danym gospodarstwie m.in. poprzez żywienie krów zasuszanych z profilaktyką gorączki poporodowej i ketozy, jak i zadbanie o bezstresowy przebieg porodu.
 

Przebieg pasywnego i aktywnego uodparniania się cieląt
Rys.1 Przebieg pasywnego i aktywnego uodparniania się cieląt
Niezbędna ilość siary dla zaopatrzenia cieląt z 180 g IgG
Rys.2 Ilość siary niezbędna dla zaopatrzenia cieląt w 180 g IgG
Ocena jakości siary wg skali Brix
Rys.3 Ocena jakości siary wg skali Brix
Zależność między wartością Brix a zawartością IgG  (wg University of California, 2017)
Rys.4 Zależność między wartością Brix a zawartością IgG (wg University of California, 2017)
Korelacja między zawartością białka ogólnego w surowicy krwi u cieląt a wartością Brix w drugim dniu życia cieląt
Rys.5 Korelacja między zawartością białka ogólnego w surowicy krwi u cieląt a wartością Brix w drugim dniu życia cieląt
Użycie refraktometru
Użycie refraktometru