Odpowiednia struktura paszy dla prosiąt
Kiedy rozmawiamy o strukturze paszy, mamy na myśli stopień rozdrobnienia paszy pełnoporcjowej dla prosiąt. Ściślej mówiąc, chodzi o wielkość i zróżnicowanie cząstek w mieszance.
Jak można zbadać strukturę paszy dla świń?
Stopień zróżnicowania cząstek w śrutowanej paszy dla prosiąt można łatwo określić przy użyciu sita firmy SCHAUMANN (film). Jeśli jednak pasza jest granulowana lub pokruszona, sprawa się komplikuje. W takim przypadku paszę należy najpierw namoczyć, aby granulki i kruszonka rozpadły się na pojedyncze cząstki. Otrzymaną papkę przepłukuje się 10 l wody przez specjalną wieżę sitową. Nie jest to więc szybka i prosta procedura.
W przypadku paszy granulowanej można przynajmniej z grubsza ocenić, czy uwzględniono strukturę paszy. Jeśli kawałki można zmiażdżyć i gołym okiem widać fragmenty ziarna, oznacza to, że udało się zachować grubszą strukturę paszy również w produkcie do granulowania. Wymaga to jednak specjalnej techniki, począwszy od młyna i jego ustawień, aż po matrycę, na której produkowana jest kruszonka.
Dlaczego grubsza struktura paszy jest korzystna?
Struktura paszy wywiera wpływ na zdrowie i funkcjonowanie narządów już w żołądku świni. Idealnie byłoby, gdyby pasza w żołądku miała konsystencję papki, podobną do ryżu mlecznego. Tylko wtedy mogą powstać poszczególne warstwy, w których zachodzą różne procesy. W górnej części żołądka aktywne są przede wszystkim bakterie kwasu mlekowego (rys. 2). Pomagają one w neutralizowaniu patogenów obecnych w żołądku. Ponadto rozpoczyna się tu proces fermentacji paszy, który wspomaga dalsze trawienie. W dolnej części żołądka, czyli w pewnym sensie na dnie żołądka, papka pokarmowa jest mieszana z kwasem solnym, produkowanym przez sam żołądek. Niska wartość pH zapewnia higienę pokarmu. Enzymy wytwarzane przez błonę śluzową żołądka w celu rozkładu białka są aktywne tylko w kwaśnym środowisku. Trawienie białka roślinnego w żołądku może rozpocząć się dopiero wtedy, gdy wartość pH treści pokarmowej spadnie poniżej 3.
Głównym zadaniem żołądka jest zatem przygotowanie pokarmu do dalszego trawienia w jelitach. Oprócz tego żołądek dba o to, aby bakterie chorobotwórcze nie przedostały się do jelit (bariera żołądkowa).
Co dzieje się w żołądku, gdy pasza jest zbyt drobno zmielona?
Gdy pasza jest drobno zmielona, treść pokarmowa przypomina wtedy raczej zblendowaną zupę i zachowuje się w żołądku zupełnie inaczej. Rzadka konsystencja sprawia, że nie dochodzi do rozwarstwienia i nie mogą się utworzyć różne obszary funkcyjne.
W rezultacie nie dochodzi do prawidłowego obniżenia wartości pH treści pokarmowej. Chociaż żołądek wytwarza teraz znacznie więcej kwasu solnego niż w przypadku paszy o grubej strukturze, wartość pH treści pokarmowej nie obniża się wystarczająco.
Dlaczego zbyt drobna struktura paszy często powoduje wrzody żołądka?
W części wejściowej żołądka znajduje się szczególnie wrażliwa błona śluzowa. Aby ją chronić, wartość pH jest tutaj bardzo ściśle regulowana. Jeśli przez płynną treść pokarmową do tej części szybko dostaną się większe ilości kwasu solnego, błona śluzowa musi podjąć zdecydowane działania przeciwdziałające – na przykład poprzez wydzielanie substancji buforujących, takich jak wodorowęglan. Na dłuższą metę nadwyręża to jednak naturalny mechanizm ochronny błony śluzowej.
Rezultat: Jeśli struktura paszy jest zbyt drobna, wrzody żołądka często pojawiają się w przedniej części żołądka świni.
Dlaczego tak ważna jest odpowiednia struktura paszy?
Podsumowując, gruba struktura paszy zapewnia zdrowie i funkcjonalność żołądka. Umożliwia ona utworzenie różnych stref, w których pasza jest optymalnie przygotowywana do trawienia. Wtedy również dochodzi do neutralizacji przyjętych wraz z paszą bakterii, tak aby nie przedostały się do jelit.
Wniosek: Regularna kontrola struktury paszy i w razie potrzeby dostosowywanie ustawień młyna lub wymiana zużytych części mają duże znaczenie dla osiągnięcia sukcesu w chlewni.
Korzyści, jakie daje stosowanie paszy o grubszej strukturze, mogą być teraz w pełni wykorzystane nie tylko wskutek samodzielnego mieszania. Dzięki nowemu współczynnikowi careX, gruba struktura zachowana została również w naszych paszach do odchowu prosiąt.
